วัดต้นเกว๋น” … ตั้งอยู่ตำบลหนองควาย อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ (เส้นทางหางดง – สะเมิง)
วัดต้นเกว๋น (ออกเสียงเกว๋นสูง ๆ นะครับ) เป็นลักษณะสถาปัตยกรรมที่แสดงออกถึงแบบแผนทางศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมล้านนาที่งดงามและทรงคุณค่ายิ่ง แม้จะได้รับการบูรณะซ่อมแซม แต่ยังคงไว้ซึ่งศิลปะแบบดั้งเดิม
สถาปนิกสยามจึงประกาศยกย่องให้เป็นอาคารอนุรักษ์ดีเด่น เมื่อปี พ.ศ.2532
ปัจจุบัน วิหารวัดต้นเกว๋น เป็นแบบให้นักศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ใช้เป็นสถานที่ศึกษาวิชาสถาปัตยกรรม
ประวัติ
ตั้งชื่อตามต้นหว้า ซึ่งขึ้นตรงบริเวณที่สร้างวิหารในปัจจุบัน ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นวัดอินทราวาส ซึ่งตั้งตามชื่อเจ้าอาวาส ผู้สร้างวัดนี้ คือ ครูบาอินทร์ ตามหลักฐานที่บันทึกเป็นภาษาไทยบนเพดานวิหาร คาดว่า วัดนี้สร้างขึ้นในปี พ.ศ.2401สำหรับ มณฑปจตุรมุข สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นราว พ.ศ.2399 – 2412 ในสมัยพระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ลำดับที่ 6 เพื่อเป็นสถานที่หยุดพักขบวนแห่พระธาตุศรีจอมทอง จากอำเภอจอมทอง มายัง เมืองเชียงใหม่ ให้ประชาชนแถบนี้ได้มาบูชาและสรงน้ำพระธาตุ แล้วจึงอัญเชิญต่อไปยังเมืองเชียงใหม่ เพื่อให้เจ้าผู้ครองนคร และประชาชนในเมืองเชียงใหม่สรงน้ำบูชาอันเป็นประเพณีทุกปี
วิหารวัดต้นเกว๋น
เป็นวิหารแบบล้านนาโบราณ หน้าบันประดับกระจกแก้วสีแบบฝาตาฝ้าหรือฝาประกน
โก่งคิ้วจำหลักไม้ลายเครือเถาสอดสลับรูปเศียรนาค
มีลายปูนปั้นรูปเทพพนมและดอกไม้อยู่หัวเสา
ด้านหน้าบันปีกนกจะแกะสลักเป็นเศียรนาคในเครือลายเถาผสมกนก
ตีเป็นช่องตารางเพื่อระบายอากาศ
ปั้นลมและหางหงส์แกะรูปมกรคายนาคอย่างงดงาม
คันทวยหูช้างจำหลักไม้เป็นรูปกินนรฟ้อนรำ
มณฑปจตุรมุข
- เป็นมณฑปจตุรมุขแบบพื้นเมืองล้านนาซึ่งพบเพียงหลังเดียวเท่านั้นในภาคเหนือ
- ลักษณะเป็นศาลาที่มีมุขยื่นออกมาทั้งสี่ด้าน
- ส่วนกลางของศาลามีจั่วซ้อนอยู่สองชั้น
- มุงด้วยกระเบื้องดินเผาที่เรียกว่า กระเบื้องดินขอ
- ที่พิเศษกว่านั้นคือ ช่อฟ้าของหลังคาหลังนี้ ช่างโบราณได้ออกแบบให้เป็นนกที่มาเกาะได้อย่างลงตัว
- ที่กลางสันหลังคามีซุ้มมณฑปเล็ก ๆ ซึ่งทางภาคเหนือเรียกว่า “ปราสาทเฟื้อง” ลักษณะเดียวกับที่พบในภาคอีสานและลาว
นอกจากนี้ในมณฑปยังมีอาสนะสำหรับตั้งโกศพระบรมธาตุ ซึ่งยังอยู่ในสภาพดี มีฮางฮด หรือ รางริน สำหรับรองน้ำสุคนธธารา หรือ น้ำอบน้ำหอมที่นำมาหยดหล่อพระธาตุ และยังมีเสลี่ยงสำหรับหามบั้งไฟจุดบูชา สลักลวดลายดอกสวยงาม แต่ปัจจุบันทรุดโทรมไปแล้ว
ขอบคุณข้อมูลจาก http://www.peerawich.com
